Της Μαριάννας Τόλη
στο eirinika.gr
Το να αποφασίσει να γίνει κανείς επιχειρηματίας ενέχει θυσίες που δεν τις είχα καλοσκεφτεί και που αναμφισβήτητα μου βγήκαν σε καλό γιατί μου έμαθαν το πρακτικό κομμάτι της ζωής που το είχα απωθήσει γιατί δεν με αφορούσε.
Έμαθα πως για να κάνεις το δημιουργικά σου όνειρα πραγματικότητα πρέπει να ασχοληθείς και με το χώμα…στο κάτω κάτω εκεί φυτρώνουν όλα. Δεν υπάρχει κανείς άλλος που να αγαπάει περισσότερο από εμάς τους ίδιους τα έργα μας, για να αναλάβει την άχαρη εργασία πίσω από τα φώτα. Χωρίς να το καταλάβω καλά καλά έγινα πρακτική και πραγματίστρια. Το παραμύθι και η γοητεία των αιθέρων είναι ένα παρελθόν που το ατενίζω που και πού και το αναπολώ με τρυφερότητα.
Έχουμε διάφορους προορισμούς στη ζωή μας. Μαθαίνουμε από όλους άσχετα από το αν μας αρέσουν η όχι. Και το θέατρο μου αρέσει γιατί ενέχει ένα μυστήριο που σε κάθε άνθρωπο εκφράζεται αλλιώς και τον αγγίζει διαφορετικά. Εμένα πάντα η ωραιότερη στιγμή μιας θεατρικής παράστασης είναι το σκοτάδι πριν ανάψουν τα φώτα στην σκηνή. Μέσα από αυτό το βαθύ σκοτάδι περιμένω να αναδυθεί αυτό που αγαπώ και που έχω αγαπήσει αιώνες πριν, πριν ακόμα γεννηθώ. Περιμένω πως θα το συναντήσω εκεί μπροστά μου στο σανίδι. Κάθε φορά πριν ανάψουν τα φώτα ελπίζω σε μία αγάπη που θα έρθει να με συναντήσει και θα την συναντήσω, μια αγάπη βαθιά που θεραπεύει. Αυτό είναι η μαγεία της τέχνης και το θέατρο μια μορφή αυτής. Η πιο ισχυρή.
Και θα μου πείτε τέχνη και οικονομική κρίση πως συμβαδίζει; Και θα σας πω πως η κρίση είναι μέσα μας. Κι όταν υπερβαίνεις εαυτόν κάνεις πράγματα που δεν είναι λογικά αλλά ο αυθορμητισμός που βασίζεται σε μια διαίσθηση καμιά φορά σε οδηγεί σε μονοπάτια που δεν είναι αναγκαία μόνο σε σένα αλλά και στον ευρύτερο κύκλο της ανθρώπινης ζωής. Μια αντίσταση στη μιζέρια είναι κάτι σα μια μικρή ηλιαχτίδα φωτός που είναι μεταδοτική. Και ό κόσμος θέλει τη ζεστασιά της. Ο κόσμος αποζητά την τέχνη που του προσφέρεται όταν αυτή προέρχεται από τον κάματο και την αγάπη των ανθρώπων που την παράγουν. Είναι θεραπευτική και τρέχουν να βρεθούν κοντά της. Και τότε η κρίση εξαφανίζεται. Ο κόσμος πάει στο θέατρο και νοιώθει ευγνωμοσύνη για ότι καλό του προσφέρεται. Για δύο ώρες δεν υπάρχει κρίση.
Ίσως γι αυτό και χωρίς πολύ σκέψη ανέλαβα να ανακαινίσω και να αναβιώσω το υπέροχο θέατρο της Κατερίνας Βασιλάκου στον Κεραμεικό. Σιώπησα μέσα μου και ένοιωσα, καθώς μπήκα σε αυτό το χώρο, τις προσπάθειες της να μετατρέψει μια υπέροχη αποθήκης ξυλείας σε ένα θέατρο. Την φαντάστηκα ώρες και ώρες να σχεδιάζει με τους συνεργάτες της και με προσωπικές θυσίες το χώρο που θα στέγαζε θέατρο και τέχνη και ένοιωσα σεβασμό. Έτσι και εγώ με τους συνεργάτες μου φτιάξαμε ένα χώρο που αναδύει μια ενέργεια αντιληπτή σε όλους όσους το επισκέπτονται. Μια αύρα αγάπης και σεβασμού προς τον άνθρωπο. Έφτιαξα ένα σπίτι ζωντανό και προσεγμένο. Η υπέρβαση κατέληξε σε μια ευλογημένη πραγματικότητα με τα προβλήματά της αλλά και με τις χαρές της. Εκεί στεγάζεται πια η Παιδική Σκηνή της Μαριάννας Τόλη που μπορεί να κάνει ονειρικά πράγματα. Εκεί στεγάζονται εξαιρετικές παραστάσεις που αποτελούνται από τα καλύτερα σχήματα της Αθήνας και τους καλύτερους σκηνοθέτες και ηθοποιούς.
Ίσως με ρωτήσετε τι ελπίζεις, τι φοβάσαι; Είναι δύσκολα όλα αυτά που ανέλαβες. Και μάλλον θα σας απαντήσω πως εκεί στο φουαγιέ του θεάτρου έχω γράψει με μεγάλα γράμματα το ρητό του Καζαντζάκη: «Δεν ελπίζω τίποτα, δεν φοβάμαι τίποτα, είμαι ελεύθερος.» Δεν το έγραψα τυχαία. Όταν βρίσκεται κανείς πάντα στο παρών δεν προλαβαίνει να ελπίζει ούτε να φοβάται. Ζούμε την ημέρα με όλη μας τη δύναμη και αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες σαν τον Ηρακλή λέγοντας τρυφερά και με χιούμορ προς τον ύψιστο… «Απελθέτω απ’ εμού το ποτήριον τούτο», προσθέτοντας ένα… «σήμερα» ήτοι μεθερμηνευόμενον σημαίνει: Δώσε μου λίγο χρόνο παραπάνω κύριε, είναι θέματα που πρέπει να τελειώσουν και δεν είμαι έτοιμη να το βάλω κάτω. Και η ημέρα κυλάει και έρχεται η επόμενη και ούτω καθεξής. Ναι, τον φοβάμαι τον θάνατο αλλά μόνο γιατί υπάρχουν ακόμα καίρια θέματα να ταχτοποιηθούν και ελπίζω οι κύκλοι της ζωής μου να ολοκληρωθούν πριν χορέψω μαζί του το τελευταίο ταγκό. Στο μεταξύ όμως για καλό και για κακό, στέλνω και στο σύμπαν την επιθυμία να παίξω σε μια πρόζα μπας και εισακουστεί. Όλα αυτά με χιούμορ.
Αυτό το χιούμορ και τις χιουμοριστικές στιχομυθίες με το θάνατο τις μοιράζομαι καμιά φορά με τους συνεργάτες μου που έζησαν μαζί μου τον αγώνα της ανακαίνισης και του οράματος ενός χώρου καλής αισθητικής. Είναι μια ομάδα ανθρώπων που με την ψυχή τους το ταλέντο τους και την αγάπη τους κρατάμε το θέατρο και την παράσταση της Παπλωματούς που εξαρτάται από μας σε υψηλά επίπεδα ενέργειας και αρμονίας. Δε θα μπορούσα να είμαι μόνη σε αυτή την προσπάθεια. Μεγαλώνουμε από τις σχέσεις των ανθρώπων και τις δύσκολες και τις εύκολες.
Μεγάλο σχολειό είναι να βλέπω τους νέους ηθοποιούς και συνεργάτες μου να δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους και να ενθουσιάζονται με τα καινούργια σχέδια της ομάδας και να αναμετρούνται με τις αντοχές τους και με τον ίδιο τους τον εαυτό. Μερικά παιδιά κάνουν δύο και τρείς δουλειές. Τους θαυμάζω. Εγώ αυτή την πειθαρχία την απέκτησα στα τελευταία χρόνια της ζωής μου και μέσα από αυτή την πειθαρχία βρήκα την ευτυχία μου. Εκείνα φανταστείτε που θα φτάσουν αν από τώρα έχουν νικήσει τον δαίμονα της νωθρότητας και κατέκτησαν την πειθαρχία που είναι το υπέρτατο αγαθό. Πειθαρχία λοιπόν και επιμονή θα έλεγα στα νέα παιδιά και ο εγωισμός έξω από την πόρτα. Είναι ο καταραμένος όφις αυτός ο εγωισμός. Καταστρέφει ζωές και καριέρες. Ναι αν με ρωτούσατε πιο είναι το μεγαλύτερο λάθος που κάνατε στη ζωή σας θα σας έλεγα πως θα ήθελα να είχα πειθαρχήσει νωρίτερα. Αλλά δυστυχώς τα πράγματα, τουλάχιστον πολλά από τα πράγματα που βιώνουμε στην ζωή μας είναι λίγο προ διαγεγραμμένα. Όλα μας τα εμπόδια έρχονται σαν μαθήματα για να τα υπερβούμε και να πάρουμε τα μαθήματά μας και να προχωρήσουμε. Βεβαίως μπορούμε πάντα να κλαίμε τη μοίρα μας και να μην μάθουμε τίποτα. Η επιλογή είναι δική μας.
Έτσι λοιπόν μετά από όλα αυτά τα μαθήματα που έχω πάρει μετά από όλες τις σπουδές της ψυχολογίας που έκανα και που μου άλλαξαν κατά κάποιο τρόπο τη μοίρα μου, θα ήθελα να γυρίσω πίσω το ρολόι και να τα είχα περάσει όταν ακόμα ήμουν 25 χρονών για να μπορώ να χαίρομαι την ολοκλήρωση που νοιώθω σήμερα σαν άνθρωπος και να έχω πολλά ακόμα χρόνια για να τη χαρώ. Βλέπετε πόσο άπληστοι είμαστε… δεν μου φτάνουν τα όσα χρόνια μου απομένουν για να ζω σε αυτή την αρμονία με τον εαυτό μου αλλά θέλω κι άλλα…. χρόνια, κι άλλη ευτυχία …κι άλλη αρμονία. Να ένα σπουδαίο μάθημα!
Περίεργο πως φέτος ανέβηκε η Παπλωματού που ένα από τα θέματά της είναι η απληστία που νοιώθουν οι άνθρωποι για να κρατάνε τα πράγματα όλα δικά τους και να μη δίνουν μεταφορικά τίποτα από τα κεκτημένα τους. Πιστεύω πως πρέπει να είμαστε δοτικοί και να καλλιεργούμε μέσα μας την καλοσύνη, άλλο κύριο θέμα της Παπλωματούς. Φιλοξενούμε πολλούς δαίμονες μέσα μας. Τα ζιζάνια όπως τα λέει ο Μικρός Πρίγκιπας που είναι και το επόμενο έργο της Παιδικής μας Σκηνής. Τα ζιζάνια της ζήλειας, του εγωισμού, της κακίας και του φθόνου, τα μάχεται η καλοσύνη, η αλληλεγγύη, τα καλά αισθήματα και η αγάπη για τον διπλανό μας. Έτσι ξεριζώνονται οι δαίμονές μας που μας ταλαιπωρούν μια ζωή και ταλαιπωρούν και τους άλλους. Τους ξεριζώνουμε λοιπόν με δύναμη για να αφήσουμε το καλά φυτά να ευδοκιμήσουν. Όπως λέει και η Παπλωματού, όταν μάθουμε να δίνουμε κερδίζουμε τη χαρά της ζωής.
Μιλώντας για τον Μικρό Πρίγκιπα, αυτό το αριστούργημα της λογοτεχνίας, πρέπει να πούμε πως είναι ένα δύσκολο εγχείρημα γιατί οι συμβολισμοί είναι άπειροι και το μήνυμα είναι πολύ βαθύ. Παρ όλα αυτά είναι πρόκληση να το φέρουμε στα μέτρα μιας παιδικής ψυχής, να το κάνουμε κατανοητό και να αφήσουμε τη μουσική, τα λόγια και το χορό να εντυπωθούν μαζί με τα νοήματα στους μεγάλους και τους μικρούς θεατές μας. Ο Μικρός Πρίγκιπας μιλάει για την ενσάρκωση του ανθρώπου στη γη όπου μαθαίνει να κάνει σχέσεις, να αγαπά, μαθαίνει να πονάει και μαθαίνει να αντιμετωπίζει εμάς τους μεγάλους που νομίζουμε ότι τα ξέρουμε όλα χωρίς να υπολογίζουμε την αγνή παιδική σοφία που ακολουθεί πάντα κατά ένα παράξενο τρόπο όλα τα μικρά παιδιά. Αυτή τη σοφία και την φαντασία, την ακατανόητη σε μας, δεν πρέπει να την ισοπεδώνουμε. Πρέπει να μάθουμε να την ακούμε και να μην είμαστε συνεχώς απασχολημένοι με θέματα «υψίστης σημασίας» όπως λέμε συνέχεια για τα μικροπράγματα που μας απασχολούν. Το μόνο θέμα «υψίστης σημασίας» είναι τα παιδιά μας. Αυτό να θυμόμαστε πάντα γιατί μετά θα κτυπάμε το κεφάλι μας στο τοίχο.
Ο Μικρός Πρίγκιπας πραγματεύεται και το σοβαρό θέμα του αποχωρισμού. Ερχόμαστε στη γη, κάνουμε σχέσεις αγαπάμε, και κάποια στιγμή πρέπει να ετοιμαστούμε να γυρίσουμε πίσω στη πηγή μας, στον πλανήτη μας. Ένα σημαντικό πέρασμα από τον ένα κόσμο στο άλλον. Ένα πέρασμα μοιραίο που αφορά το κάθε ένα από μας. Δεν υπάρχει τίποτα πιο σίγουρο σε αυτή τη ζωή και ο άνθρωπος υποκρίνεται πως δεν υπάρχει. Ο μικρός πρίγκιπας ονειρεύεται ένα κόσμο όπου θα είναι χρήσιμος για τα πλάσματα που αγάπησε. Χρήσιμος για όσα φρόντισε, και προστατευτικός. Υψηλά νοήματα που με ελκύουν.
Ονειρεύομαι σαν τον Μικρό Πρίγκιπα ένα κόσμο όπου θα είμαστε χρήσιμοι ο ένας στον άλλον, όχι γιατί θα ανταλλάσσουμε υπηρεσίες με κάποιο αντίκρισμα, αλλά γιατί θα έχουμε καταλάβει πως αυτό είναι το πραγματικό νόημα στη ζωή. Η προσφορά μας στους άλλους. Αυτό φέρνει βαθιά ευτυχία. Ονειρεύομαι ένα κόσμο όπου πολλοί άνθρωποι θα πιστεύουν σε ένα αόρατο κόσμο και την ύπαρξή του, που δεν είναι άλλος από τον ίδιο του τον εαυτό αλλά με υπερβατικές δυνατότητες. Κι όταν ονειρευόμαστε κάτι αυτό σημαίνει ότι είναι και πραγματικότητα. Η δική μας πραγματικότητα. Μπορούμε να την τραγουδήσουμε, να την γράψουμε, να την εκφράσουμε με λόγια στο θέατρο, η στους αγαπημένους μας και να γίνουμε πιστευτοί. Κι αν δεν γίνουμε μπορούμε να αφήσουμε τη μουσική να μιλήσει για μας γιατί η μουσική είναι φτιαγμένη από τους ήχους του σύμπαντος που δεν ψεύδεται ποτέ. Ταξιδεύει κατευθείαν στη ψυχή μας και ξαναγεννιόμαστε.
Πείτε το με ένα τραγούδι από την ψυχή σας και θα μάθετε τι είναι η ΑΓΑΠΗ!
Ευχαριστώ.
